(Cadn.com.vn) - Cách đây 80 năm, ngày 28-3-1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ I (họp tại Ma Cao, Trung Quốc) đã thông qua "Nghị quyết về đội tự vệ". Đây là nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Ngày này đã đánh dấu mốc son ra đời và trở thành Ngày truyền thống dân quân tự vệ (DQTV) Việt Nam. Năm 1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập 3 thứ quân gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích.

Từ đây, lực lượng dân quân tự vệ (LLDQTV) được xác định là một trong ba thứ quân của  lực lượng vũ trang nhân dân (LLVTND). Ở Khu 5, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, các Đội du kích Ba Tơ (Quảng Ngãi), Vũ Hùng (Quảng Nam), Đại đội tự vệ công nhân Nhà máy dệt Đơ Li Nhông (Bình Định), Đội tự vệ chiến đấu Nha Trang (Khánh Hòa), Đội tự vệ chiến đấu Vĩnh Hy (Ninh Thuận), Đội tự vệ chiến đấu của công nhân đồn điền cao su Ca Đa (Đắc Lắc)... lần lượt ra đời, không ngừng lớn mạnh và phát triển rộng khắp.

Lực lượng DQTV TP Hội An thực hành bắn đạn thật tại diễn tập quân sự tỉnh Quảng Nam năm 2014. Ảnh: VIẾT PHÚC

Vượt lên mọi gian khổ, hy sinh, LLDQTV, du kích được nhân dân che chở, đùm bọc đã kiên cường bám đất, bám dân, xây dựng làng xã chiến đấu, phối hợp chống địch càn quét, bao vây bứt rút đồn bót, căng kéo tạo điều kiện để bộ đội tiêu diệt lớn quân địch. Trong chống Mỹ, cứu nước, LLDQTV, du kích anh dũng, mưu trí, sáng tạo, chủ động, liên tục tiêu diệt địch bằng mọi thứ vũ khí, vận dụng linh hoạt các hình thức chiến thuật, kết hợp chặt chẽ "2 chân, 3 mũi giáp công", đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, trụ bám kiên cường, diệt ác, phá kìm, làm công tác binh địch vận, đánh hơn 81.000 trận, góp phần làm thất bại các chiến lược chiến tranh của địch.

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, LLDQTV tích cực, nòng cốt tham gia lao động sản xuất, khắc phục hậu quả chiến tranh, trấn áp bọn phản cách mạng, tham gia xây dựng tuyến phòng thủ biên giới, chiến đấu, phục vụ chiến đấu bảo vệ biên giới tây nam và phía bắc. Những năm qua, DQTV phát huy tốt vai trò nòng cốt của lực lượng tự vệ ở cơ sở trong công tác huấn luyện, SSCĐ, phòng chống thiên tai, cháy rừng, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, làm công tác dân vận, vận động quần chúng, "đền ơn đáp nghĩa", xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo; phối hợp giữ gìn ANCT-TTATXH địa phương, đấu tranh chống cái gọi là "Nhà nước Tin lành Đề Ga", xóa bỏ tà đạo Hà Mòn trên địa bàn Tây Nguyên; phát hiện và ngăn chặn các vụ xâm nhập biên giới, vượt biên; cùng các lực lượng khác xua đuổi tàu thuyền nước ngoài xâm phạm vùng biển, bảo vệ chủ quyền lãnh hải nước ta... được cấp ủy, chính quyền và nhân dân tin cậy.

Cùng với LLDQTV cả nước, LLDQTV Khu 5 luôn tỏ rõ "Là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc" như thư Bác Hồ gửi nam nữ DQTV và du kích toàn quốc ngày 27-5-1947. Toàn Quân khu có 69 quận, huyện; 415 xã, phường, thị trấn và 72 cán bộ, chiến sĩ DQTV, du kích được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Ngày nay trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, LLDQTV được xây dựng theo hướng vững mạnh, rộng khắp, chất lượng tổng hợp cao, có quân số và tỷ lệ phù hợp, cơ cấu tổ chức hợp lý, đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Nguyễn Viết Phúc